Sztuka Zagrabiona, Uprowadzenie Madonny - Włodzimierz Kalicki, Monika Kuhnke

To jedna z książek, które chciałam przeczytać gdy pierwszy raz miałam okazję o nich usłyszeć. Książka o odzyskiwaniu przez Polskę dzieł sztuki zrabowanych w czasie drugiej wojny światowej. 

Obok historii obrazów, rzeźb i książek, które z sukcesem zostały odzyskane przez Państwo Polskie, chociaż nierzadko z dużymi problemami, jest też przedstawienie kilku bezcennych skarbów kultury, które połknął wiek XX. Jednym z nich jest tytułowa Madonna - tzw. Piękna Madonna z Torunia, która z małym wypadkiem, ale prawie nienaruszona przetrwała aż do wojny, aby zaginąć w czasie wywozu jej na zachód przez hitlerowskiego okupanta.

Oprócz Madonny, autorzy opisują również daremne poszukiwania "Młodzieńca" Rafaela, skradzionego ze zbioru rodziny Czartoryskich z Krakowa. Ślad po tym bezcennym na skalę światową obrazie ginie wraz z ucieczką Hansa Franka z Krakowa, do którego zbliżała się Armia Czerwona.

To nie jedyne dzieła sztuki, które nie powróciły do Polski. Wśród innych są portrety członków rodziny Chopina, które występowały w NRDowskich filmach, albo klasztorna średniowieczna kołatka.

Historie dzieł zagrabionych i nieodzyskanych znajdują się na końcu książki. Początek to historia sukcesów i odzyskania bezcennych płócien jak chociażby "Pomarańczarki" Gierymskiego czy innych dzieł. To też historie ukrywania i ocalenia innych dzieł przed zrabowaniem, bądź zniszczeniem - jak Bitwy Grunwaldzkiej Matejki.

Autorzy oprócz historii odzyskiwania, przytaczają skróconą biografię twórcy, dzieje obrazu od jego zakupu po drugą wojnę światową, losy w trakcie wojny i historie rodziny albo ludzi związanych z danym dziełem.

Drobiazgowość i dokładność opisów, oraz sporo dygresji wymagają skupienia się nad tekstem. To książka, którą momentami czyta się jak powieść sensacyjną, ale w większości jak wykładnię historii sztuki, polskiej arystokracji i drugiej wojny światowej.

Tematyka jest niezwykle ciekawa, styl wciągający a ilość faktów i szczegółów oszałamiająca.

Trzeba się jednakże mocno skupić, aby nie zatracić się w kolejnych nazwiskach, miejscach, datach i pojęciach z zakresu kultury.

Warto.

3/5